Bạc xỉu là gì? Sự khác nhau giữa cà phê bạc xỉu và cà phê sữa đá

Sánh ngang với cafe sữa đá, bạc xỉu là một trong những thức uống được người Sài Gòn ưa chuộng nhất. Bạc xỉu không chỉ là loại cà phê có cách pha chế độc đáo, mà còn phần nào nói lên được văn hóa ẩm thực của người Việt. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể phân biệt được sự khác nhau giữa cà phê bạc xỉu và cà phê sữa đá. Có rất nhiều sự nhầm lẫn cho rằng hai loại thức uống này là một. Hãy cùng DAIGAN khám phá về bạc xỉu, sữa đá và tìm ra hương vị phù hợp với mình nhé.

Cà phê bạc xỉu là gì?

Bạc xỉu là tên gọi của một phương pháp pha cà phê có thêm sữa. Nhưng định lượng sữa sẽ nhiều hơn định lượng cà phê. Cái tên “bạc xỉu” xuất phát từ tiếng Quảng Đông (Trung Quốc) do người Hoa sử dụng ở khu vực buôn bán Sài Gòn - Chợ Lớn.

Bạc xỉu có tên gọi đầy đủ là “bạc tẩy xíu phé” - cái tên này hiện nay đã không còn được sử dụng phổ biến nữa. Trong tiếng Quảng Đông: “bạc” có nghĩa là trắng - màu của sữa, “tẩy” là một cái ly không, “xỉu” là một chút, một ít và “phé” là cà phê. Ghép các chữ lại với nhau ta được một cụm từ mô tả một ly sữa nóng pha thêm một chút cà phê.

Nguồn gốc của cafe bạc xỉu

Nguồn gốc của cà phê bạc xỉu khá đặc biệt. Nó là kết tinh của sự hội nhập giữa ba nền văn hóa Việt - Pháp - Hoa. Trong thời kỳ Pháp thuộc (1858 - 1954), lượng người Hoa sống tại Sài Gòn rất nhiều. Họ mở nhiều khu chợ, kinh doanh buôn bán đủ loại mặt hàng. Từ đó, một số hàng quán cà phê lớn nhỏ dần dần mọc lên.

Ban đầu những ly cà phê chỉ là chiết xuất cà phê đen nguyên chất. Có vị đắng đậm đà đặc trưng của Robusta. Phụ nữ và trẻ nhỏ thường không ưa chuộng loại thức uống này. Ngay cả đến khi cà phê sữa ra đời, phụ nữ vẫn không thể thưởng thức được hương vị đậm đà của cà phê. 

Mãi cho đến thời gian mặt hàng sữa tươi không còn đắt đỏ, giá cả hợp lý với người sử dụng thì cà phê bạc xỉu mới ra đời. Bạc xỉu pha chế từ sữa và thêm một chút cà phê, hương vị thiên về ngọt ngào, béo ngậy, chỉ có một chút đắng từ cà phê. Chính vì thế bạc xỉu có thể phù hợp với mọi lứa tuổi, mọi giới tính. Trong văn hóa của người Hoa, họ còn dùng bạc xỉu để ăn sáng cùng với cháo quẩy, bánh tiêu.

Phương pháp pha chế cà phê bạc xỉu

Nguyên liệu để pha chế một ly cà phê bạc xỉu rất đơn giản chỉ cần bột cà phê nguyên chất, sữa đặc, sữa tươi. Ở Việt Nam, pha chế bạc xỉu thường sử dụng hạt Robusta rang xay vì độ đậm đà của Robusta kết hợp với sữa cho vị thơm ngon hơn là vị chua của Arabica. Nhìn thành phần nguyên liệu đơn giản, nhưng để pha chế bạc xỉu thơm ngon tại nhà thì không phải ai cũng biết làm.

Nguyên liệu:

• Bột cà phê: 20g - 25g. Chiết xuất khoảng 30ml nước cà phê
• Sữa đặc: 30ml
• Sữa tươi không đường: 100ml

Bước 1: Pha cà phê

Sử dụng phin pha cà phê để chiết xuất ra 30ml cà nguyên chất đậm đặc thơm ngon. Ly bạc xỉu có ngon hay không phụ thuộc phần lớn vào cà phê được pha. 

Bước 2: Pha bạc xỉu

Cho đá lạnh trước vào ly, lượng đá lấp đầy ⅓  chiều cao của ly cà phê. Sau đó cho 30ml sữa đặc đã chuẩn bị sẵn vào ly. Tiếp tục cho đá lạnh vào để lượng đá lấp đầy ⅔ chiều cao của ly. Tiếp đó đổ 100ml sữa tươi còn lại vào. Ở một số nơi khi pha chế sẽ cho thêm 5ml nước cốt dừa để tăng độ béo ngậy cho bạc xỉu.

Với 30ml chiết xuất cà phê vừa được pha, dùng dụng cụ đánh bọt, đánh nhẹ sao cho bề mặt cốc cà phê sủi bọt. Sau đó đổ lượng cà phê và bọt vào cốc đã có đá và sữa. Thực hiện theo đúng trình tự này là các bạn đã có một ly cà phê bạc xỉu thơm ngon như ngoài hàng.

Sự khác nhau giữa cà phê bạc xỉu và sữa đá

Cà phê sữa không phải là loại đồ uống bị ảnh hưởng bởi các nền văn hóa khác khi du nhập vào Việt Nam. Đây là hương vị cà phê do chính người Việt sáng tạo ra. Cà phê sữa là sự kết hợp giữa chiết xuất cà phê nguyên chất và sữa đặc. Không có thành phần sữa tươi hay cốt dừa như cà phê bạc xỉu. Lượng sữa đặc trong mỗi ly cà phê sữa chỉ chiếm từ ⅕ đến ¼ ly cà phê. Hương vị của cà phê sữa thiên về vị đậm đà, quyến rũ của cà phê. Chỉ có thêm một chút ngọt ngào từ sữa để giảm bớt vị đắng. 

Khi nhìn vào sẽ thấy bạc xỉu có phần khá giống với cà phê sữa. Tuy nhiên khi pha chế, bạc xỉu có thành phần sữa đặc và sữa tươi nhiều hơn. Khi thưởng thức, hương vị thiên về độ ngọt và béo ngậy của sữa. Chỉ có một chút vị đậm đà của cà phê. 

Ngày nay, cà phê bạc xỉu không chỉ là thức uống của riêng người dân Sài Gòn mà được sử dụng rộng rãi ở các vùng miền khác. Bạc xỉu đá được đánh giá là loại thức uống của mùa hè, giúp xua tan nóng nực đồng thời giúp tinh thần tỉnh táo hơn.