Hậu vị của cà phê: Yếu tố đánh giá chất lượng hảo hạng của cà phê

Sau mỗi trải nghiệm, điều khiến bạn nhớ lâu nhất thường là những ấn tượng mạnh, hoặc ấn tượng sau cùng. Đối với việc thưởng thức cà phê, trải nghiệm cuối cùng của vị giác gợi nhắc bạn về ly cà phê đó chính là hậu vị. Đối với một số cá nhân, hậu vị thường thiên về cảm giác và khó có thể miêu tả. Ở bài viết này, hãy cùng DAIGAN tìm hiểu về hậu vị của cà phê và cách để mô tả hay đánh giá về hậu vị của cà phê.

Hậu vị của cà phê là gì?

Hậu vị là tập hợp các hương vị đọng lại trong vòm miệng sau khi bạn đã thưởng thức cà phê. Hậu vị không phải là một trải nghiệm “tĩnh”, vì thế không thể miêu tả trong một từ. Bởi trải nghiệm vị giác với cà phê có thể thay đổi liên tục từ ngụm đầu tiên cho tới hương vị cuối cùng. Vì vậy, điều cần thiết là phải xem xét cách thay đổi hương vị khi uống cà phê.

Các nhân tố đánh giá hậu vị

Việc đánh giá hậu vị dựa trên yếu tố cảm quan của mỗi cá nhân. Điều đó có thể sẽ dẫn tới những đánh giá không đồng nhất. Chính vì thế cần có những quy chuẩn nhất định, để việc đánh giá hậu vị cà phê trở nên khách quan. Bao gồm các nhân tố sau:

Vị chua

Trong hậu vị có thể xuất hiện vị chua với sự sắc nét và tươi sáng, hoặc êm dịu và sạch sẽ. Vị chua có thể đọng lại trong hậu vị rất lâu hoặc biến mất nhanh chóng. Khi cà phê chiết xuất không đủ (chưa trích xuất hết hương vị từ hạt cà phê), hoặc sử dụng loại cà phê có độ acid cao, bạn sẽ có có cảm giác vị chua áp đảo hơn. Đồng thời cảm thấy cổ họng như bị bỏng rát khi nuốt xuống.

Vị ngọt

Đây là điều tuyệt vời nhất được tìm thấy ở hậu vị. Một ly cà phê có vị ngọt đọng lại ở hậu vị sẽ mang đến cảm giác dễ chịu hơn. Vị ngọt ở hậu vị được tìm thấy với những hạt cà phê rang vừa phải. Khi được rang ở mức medium roast, quá trình caramen hóa sucrose bên trong hạt sẽ diễn ra. Hạt cà phê khi pha sẽ mang lại mùi vị ngọt thanh. Vị ngọt này giống với vị ngọt của mạch nha và trái cây khô.

Vị đắng 

Vị đắng là hương vị luôn có trong mỗi tách cà phê. Tuy nhiên, có những người thưởng thức được vị đắng đậm đà, có những người lại không thích mùi vị này lắm. Vị đắng mang lại cảm giác mạnh mẽ ở hậu vị. Hạt cà phê có hậu vị đắng nhiều hay ít còn phụ thuộc vào loại và cách chế biến. Cà phê Robusta hậu vị sẽ thiên đắng hơn Arabica. Khi rang hạt ở mức Dark Roast cũng sẽ khiến vị đắng được nhân lên nhiều hơn.

Mùi thơm 

Hương thơm là yếu tố giúp cho ly cà phê thêm hấp dẫn hơn. Thậm chí chưa cần nếm thử, bạn đã bị hương thơm đậm đà quyến rũ. Không chỉ thế, khi thưởng thức cà phê, còn có thể cảm nhận được mùi thơm lan tỏa trong khoang miệng và vấn vương mãi ở hậu vị.

Cảm giác trong miệng 

Cảm giác của khoang miệng và cổ họng trong quá trình thưởng thức cà phê là yếu tố ít được chú ý tới nhất. Nếu như đó là một ly cà phê có sự hài hòa về các vị ngọt - chua - đắng, bạn sẽ có cảm giác cực kỳ dễ chịu và thoải mái ngay khi uống và nuốt xuống cổ họng. Ngược lại, khi vị chua hoặc vị đắng nổi bật hơn, bạn sẽ có cảm giác cổ họng như bỏng rát hoặc khé cổ. 

Cách mô tả hậu vị của cà phê

Trước tiên bạn cần biết cách để cảm nhận hương thơm và mùi vị của cà phê đúng cách. Đó là phải thở ra thật sâu, nhấm nháp từng chút một và nuốt xuống từ từ để cảm nhận hết hương vị. Cách thưởng thức này khiến cà phê trôi xuống phía sau lưỡi và cổ họng mà không bị cơ thực quản làm gián đoạn trải nghiệm. Đồng thời cho phép bạn cảm nhận hương thơm một cách nhẹ nhàng ngay cả khi đang ngậm trong khoang miệng.

Kế tiếp là thực hiện pha chế đúng cách. Điều này đảm bảo bạn có được một ly cà phê hoàn hảo nhất để thưởng thức. Nếu bạn phải đánh giá nhiều loại cà phê khác nhau, hãy đảm bảo chúng được pha chế thành cùng 1 loại thức uống. Cà phê sẽ thường được pha máy (espresso) để phục vụ cho quá trình đánh giá.

Quá trình mô tả hậu vị

• Qua lần uống thử đầu tiên, bạn đã có thể đưa ra nhận xét về những yếu tố như độ chua, ngọt và đắng của cà phê.
• Tiếp đó là mùi hương. Mùi hương sẽ không quá rõ ràng với những loại cà phê đã xay sẵn. Đối với cà phê được pha ngay sau khi xay, bạn sẽ cảm nhận được mùi hương vô cùng đa dạng.
• Cứ cách một khoảng thời gian ngắn thì bạn lặp lại các bước ở trên. Sau đó chú ý đến từng thay đổi nhỏ. Đôi khi hậu vị bắt đầu bằng vị ngọt nhẹ. Sau đó, mùi vị cà phê dần đậm đà hơn khi vị chua và đắng hòa quyện cùng vị ngọt ban đầu. Hay đôi khi bắt đầu với vị chua dịu, sau khi tính acid tăng lên thì vị chua trở nên rõ ràng hơn. 
• Cuối cùng là đánh giá về yếu tố đọng lại của hậu vị. Việc đánh giá thường dựa theo thời gian bạn còn cảm nhận được hậu vị trong khoang miệng. Điều này cũng cho phép bạn đánh giá ly cà phê đã được pha chế đúng cách hay chưa. Trung bình 1 ly espresso thường để lại dư vị trong khoảng 15 phút. 

Tìm hiểu về hậu vị cà phê và quá trình đánh giá nó có thể giúp bạn trở thành những Cupper chuyên nghiệp.  Thông qua quá trình này bạn cũng có thể phân biệt được chất lượng của từng loại cà phê. Từ đó tìm được loại cà phê phù hợp với phong cách của bản thân nhất.